02 kwi Stanowisko Zarządu Polskiego Towarzystwa Prawa Konstytucyjnego z dnia 2 kwietnia 2020 r. w sprawie stanu nadzwyczajnego

Stanowisko Zarządu Polskiego Towarzystwa Prawa Konstytucyjnego

z dnia 2 kwietnia 2020 r.

Dzisiaj mijają 23 lata od uchwalenia Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Od końca 2015 r. obserwujemy niespotykaną wcześniej skalę naruszeń tego najwyższego prawa naszego państwa. Łamane były zarówno ustanowione zasady, w tym przede wszystkim praworządności i trójpodziału władzy, jak i konkretne postanowienia. Niezgodne z Konstytucją RP zmiany prawa dotyczyły zwłaszcza władzy sądowniczej. Ograniczona została niezależność sądownictwa i niezawisłość sędziów, naruszono również podstawy funkcjonowania Trybunału Konstytucyjnego. Polskie Towarzystwo Prawa Konstytucyjnego wielokrotnie dawało wyraz dezaprobaty dla takich działań.

W ostatnim czasie ma miejsce kolejne bezprzykładne obchodzenie postanowień Konstytucji RP. Niespotykana od wieków epidemia, zagrażająca całemu światu, czyni koniecznym podejmowanie zdecydowanych działań w celu zapobieżenie jej skutkom. Konstytucja RP przewiduje w takiej sytuacji wymóg wprowadzenia stanu klęski żywiołowej, a w przypadku zagrożenia bezpieczeństwa obywateli nawet stanu wyjątkowego. Stany nadzwyczajne, będące prawną formą reglamentowania działań władz w warunkach nadzwyczajnych, są obecnie wprowadzane z tego powodu przez wiele państw.

Tymczasem w Polsce rządząca większość sejmowa, przy pełnej aprobacie Prezydenta Rzeczypospolitej, podejmuje działania, które de facto ustanawiają stan nadzwyczajny, choć z pominięciem wymogów konstytucyjnych. Budzi to nasz zdecydowany sprzeciw. Daleko idące szczególne ograniczenia wolności i praw człowieka i obywatela, możliwe jedynie w czasie stanu nadzwyczajnego, nie mogą być wprowadzane ministerialnymi czy nawet rządowymi rozporządzeniami, jak i podejmowanymi w wątpliwej procedurze ustawami. Nie można również tuż przed wyborami zmieniać prawa wyborczego. Wynika to jednoznacznie z postanowień Konstytucji RP, Regulaminu Sejmu oraz orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego.

Zarząd Polskiego Towarzystwa Prawa Konstytucyjnego apeluje dlatego do Rady Ministrów o pilne wprowadzenie przewidzianego w art. 232 Konstytucji RP stanu klęski żywiołowej i regulowanie sytuacji, w której znalazła się Polska, w konstytucyjnie zdefiniowanym reżymie prawnym.